Áp lực đồng trang lứa
Áp lực đồng trang lứa là gì?
Áp lực đồng trang lứa ( tiếng anh gọi là : Peer Pressure) là một trạng thái tâm lý xảy ra ở hầu hết mọi lứa tuổi.
HỒI CÒN BÉ
Mình nhớ có câu chuyện, lúc tổng kết các môn học, nhà trường sẽ mời họp phụ huynh để thông báo tình hình con em của mình, nhà trường cũng sẽ phát sổ liên lạc cho từng bạn. Có lần, mẹ của bạn A mượn sổ liên lạc của một bạn cùng lớp xem và quay sang hỏi bạn A, đại ý là: “ tại sao bạn kia có điểm 8 tổng kết đạt học sinh giỏi, mà bạn A chỉ có 7 điểm tổng kết học sinh khá thôi, mặc dù 2 đứa ngồi kế bàn nhau” Bạn thấy chuyện so sánh điểm thời đi học có quen với bạn không?
Cũng giống như các bạn khác thời ấy, mình cũng từng hay “được” lấy một cái hình mẫu “ con nhà người ta” để đem ra so sánh. Không chỉ dùng ở chuyện so sánh điểm số mà cả những mặt khác trong cuộc sống mà hình mẫu lý tưởng đó là “ con nhà người ta” dựng lên. Bằng tuổi mình thời đó, có bạn đã biết nấu cơm, chăm em và phụ giúp cho gia đình. Bản thân mình thì chỉ có đến trường, đi học. Mình nhận thấy học giỏi thôi chưa đủ, còn phải biết nấu cơm và dọn dẹp nhà cửa nữa. Mình cảm thấy áp lực, tự ti cực kì, khi mỗi lần nghe câu chuyện: bạn B gần xóm học giỏi mà còn biết nấu cơm ngon, làm đồ ăn đến 3,4 món; bạn D kế nhà đã biết nướng thịt bán kiếm tiền phụ gia đình mà vẫn đạt điểm cao nhất trường môn Toán, vv….
Mỗi lần mình làm sai, gia đình sẽ nói kiểu như: “ nhìn con nhà người ta kìa, họ làm được cái này, cái kia…” Mình luôn cảm thấy thua kém với bạn bè, không giỏi như họ, không giống như họ. Nhiều đêm mình suy nghĩ “ ước gì có thể lớn thật nhanh” để giỏi bằng bạn bè, để làm được giống người ta.
Thời đó, mình làm gì thì cũng rơi, cũng hỏng, một cách rất vụng về, lơ ngơ, lóng ngóng; bước vào tuổi teen là giai đoạn mình bị ăn mắng nhiều nhất.
Dần dần mình trở nên nội tâm hơn, ít chia sẻ những cảm xúc và suy nghĩ của mình, mọi chuyện dù oan ức, dù tủi thân mình cũng chỉ giấu cho riêng mình biết.
Lúc đó, mình nghĩ thôi cứ học tốt trước đã và phụ giúp gia đình những chuyện nhỏ, hoặc khi không biết nên làm gì thì sẽ hỏi lại ba mẹ xem mình cần làm gì, cụ thể là làm thế nào cho đúng. Dần dần, mình cũng đã lặng lẽ, bình an sống qua hết cái thời tuổi teen.
KHI LỚN HƠN
Hẳn là ai cũng nghĩ là đợi khi lớn hơn thì không còn sợ áp lực nữa, nhưng đến lúc trưởng thành hơn một chút và đi làm, thì lại có những nỗi áp lực khác, vẫn còn bị so sánh về lương bổng, bằng cấp, chức vị….và những cái hình mẫu lý tưởng mà xã hội ngoài kia bắt mình phải đau đáu nghĩ về nó.
Bởi vậy mới nói, dù bạn ở độ tuổi nào, cũng sẽ có “ đồng lứa” tức là cùng tuổi với bạn ở giai đoạn đó, dù ở độ tuổi nào cũng có những áp lực, những nỗi lo riêng, đôi lúc xoay vần theo nó khiến con người ta sống vội vã và sợ hãi.
Khi chúng ta bị so sánh nhẹ thì giúp con người ta phấn đấu hơn, nặng thì tổn thương tâm lý cực kỳ khi chúng ta còn bé. Nó biểu hiện ở những mẫu câu như: “ hơn, bằng, kém”, Ví dụ: nhìn con người ta hơn mày kìa. Làm như vậy chưa bằng người ta đâu…
Việc bị đem ra so sánh chưa bao giờ là động lực để giúp một người cố gắng cả!
Áp lực đồng trang lứa khi bé thì đến từ gia đình, lớn lên áp lực đồng trang lứa tìm đến chúng ta thông qua những cái mà chính chúng ta quan sát được ở thế giới ngoài kia.
Hồi nhỏ là chúng ta BỊ SO SÁNH,quen dần với lối suy nghĩ ấy, lớn lên chúng ta sẽ có trạng thái tâm lý TỰ SO SÁNH MÌNH VỚI NGƯỜI KHÁC.
Mình nghĩ nguyên nhân dẫn chúng ta đến trạng thái tâm lý tự so sánh mình với người khác. phần lớn là từ mạng xã hội. Thế giới ngày nay, cho phép chúng ta cập nhật thông tin nhanh chóng, ở khắp nơi . Mạng xã hội như FB, IG, Tiktok giúp chúng ta dễ dàng kết giao với bạn bè ở mọi miền đất nước. Ai cũng có thể sở hữu ít nhất 1 tài khoản FB/ tiktok/ IG dễ dàng và dành thời gian hàng giờ để lướt xem những thông tin trên đó. Đôi lúc chúng ta sẽ bắt gặp bạn này vừa mua chiếc xe mới đắt tiền, bạn kia đăng ảnh đi du lịch Châu Âu, bạn nọ chụp ảnh cùng đồng nghiệp ở một tập đoàn lớn, bạn khác khoe số tài khoản ngân hàng với thật nhiều chữ số x00000000…
Chúng ta đang sống với trạng thái tâm lý ”phải giống với người khác thì mới dễ chịu, hoặc phải hao hao đạt được thành tựu gì đó như họ thì mình mới cảm thấy an toàn và không bị tuột hậu” Tâm lí ngó nghiêng sang người này, người kia, so sánh bản thân mình với người khác cũng nảy sinh từ đó. Mình không bài trừ việc chúng ta đang sử dụng mạng xã hội, mà mình đang muốn nhắc đến tâm lý “ SO SÁNH” và cách chúng ta đang thụ động nhận thông tin trong thời đại mới.
Đâu là những cách hiệu quả giúp chúng ta vượt qua trạng thái tâm lý này:
Mình biết, không có chuyện gì có thể thay đổi liền trong ngày một, ngày hai, cá nhân mình cũng vậy, chỉ cần bạn nhìn nhận ra mình đang lọt vào vòng xoáy “ áp lực đồng trang lứa”. Nhìn nhận ra dần, thay đổi cách nghĩ dần và thử một số cách dưới đây:
- Quay trở về với chính mình: học cách tìm hiểu về mình, thay vì mình cứ đi hiểu những đối tượng ngoài kia, hãy hiểu xem điểm nào là điểm mạnh, điểm yếu của mình, mình phát huy như thế nào là hiệu quả, phương pháp mình học tập như thế nào là mình tiếp thu nhanh nhất, công việc nào là sở trường của mình, mình bị hấp dẫn bởi điều gì, việc gì khiến cho mình say mê…..
- Ngừng việc so sánh bản thân mình với người khác: hãy sử dụng mạng xã hội, tiếp cận thông tin một cách tích cực.
- Thiền: liệu pháp này khá hiệu quả, giúp tâm chúng ta tĩnh lặng hơn, quay về với bản ngã của mình.
- Đặt ra mục tiêu cụ thể: bạn hãy đặt mục tiêu mà chính bản thân mình mong muốn chứ không phải vì bạn thấy người khác đang có được điều đó, bạn cũng muốn được như vậy. Ví dụ bạn cùng lớp của bạn được đi du học, bạn cũng đặt mục tiêu tương tự như vậy, hãy ngồi xuống, tự hỏi bản thân đó có phải điều mà thật sự trong lòng bạn mong muốn hay không, hay bạn chỉ mong đạt được điều đó cho bằng bạn kia thôi?
- Hãy bước ra ngoài: nếu có thời gian hãy đến thăm những nơi như trại trẻ mồ côi, hội bảo trợ khuyết tật,… đi để thấy, để bớt so sánh lại, để sống chậm lại và yêu thương hơn, bước ra ngoài thay vì cứ nhìn tấm ảnh lung linh, hào nhoáng trên mạng xã hội.
Mình nghĩ rằng, mỗi người sinh ra đều có một sứ mệnh riêng, một ngoại hình, một tính cách riêng. Việc chúng ta có mặt trong cuộc đời này đã là điều rất may mắn rồi. Bạn chính là phiên bản duy nhất, chẳng có ai là thước đo của ai cả.
Cảm ơn bạn đã ghé thăm ngôi nhà của mình và nghe mình tản mạn về những câu chuyện.
Nếu bạn thấy điều gì đặc biệt giá trị từ bài viết này, hãy để lại comment phía dưới cho mình biết và hãy chia sẻ với bạn bè nhé!
Phuong Linh
- 30 Tháng mười, 2022
- 956
- WRITE A COMMENT
Bao Giờ Em Lấy Chồng?15 Tháng mười, 2022
Đi làm hết lòng 29 Tháng Một, 2023
ARCHIVES
- Tháng mười một 2024 (1)
- Tháng ba 2024 (3)
- Tháng Một 2024 (1)
- Tháng tám 2023 (1)
- Tháng bảy 2023 (1)
- Tháng sáu 2023 (1)
- Tháng năm 2023 (2)
- Tháng hai 2023 (4)
- Tháng Một 2023 (2)
- Tháng mười 2022 (2)
CATEGORIES
- About me (1)
- Góc tìm hiểu (3)
- Hành trình mới (1)
- Hôm nay đọc gì, xem gì, nghe gì? (1)
- Nhật Ký (1)
- Những quyển sách thú vị (1)
- Tản mạn (10)